Văn - Thơ tiểu học (Phần 11)

132. Bố làm thợ mộc
                                           Ngô Quân Miện

Tuấn chăm chú ngắm nghía từng động tác của bố. Cái bào của bố lướt trên mặt tấm ván cứ y như con tàu lướt trên mặt biển, mà đám vỏ bào đùn lên cứ y như sóng biển cuộn trào. Cái con tàu hình khối vuông dài lao vút lên trước, rồi lùi lại sau. Những làn sóng, lúc thì cong vồng, lúc thì loăn xoăn, đợt thì màu vàng, đợt thì màu nâu, màu hồng, ùn lên phía trước mũi tàu…
Gỗ của bố thường chỉ là những cái thùng cũ, những mảnh ván thừa, nhiều khi lấm lem đất cát. Nhưng khi lưỡi bào, lưỡi đục của bố đã gọt hết lượt da ngoài xấu xí đi, thì mặt gỗ nào hiện ra cũng đẹp.
Tuấn rất yêu cái mùi hương gỗ. Tối tối, Tuấn đi ngủ, hương gỗ như còn theo Tuấn vào trong cả giấc mơ.

133. Cây xoài của ông em
        Đoàn Giỏi

Ông em trồng cây xoài cát này trước sân, khi em còn đi lẫm chẫm. Cuối đông, hoa nở trắng cành. Trông từng chùm quả to, đu đưa theo gió đầu hè em càng nhớ ông. Mùa xoài nào, mẹ em cũng chọn những quả chín mọng, vàng đẹp và to nhất, bày lên bàn thờ ông.
Xoài thanh ca, xoài voi, xoài tượng...đều ngon. Nhưng em thích xoài cát nhất. Mùi thơm dịu dàng, vị ngọt đậm đà, màu sắc đẹp, quả lại to.
Ăn với xoài cát chín trẩy từ cây của ông em trồng, kèm với xôi nếp hương, thì đối với em không thứ quà gì ngon bằng.

134. Chim chích bông
  Tô Hoài

Chích bông là một con chim bé xinh đẹp trong thế giới loài chim.

Hai chân chích bông xinh xinh bằng hai chiếc tăm. Thế mà hai cái chân tăm ấy rất nhanh nhẹn, được việc, nhảy cứ liên liến. Hai chiếc cánh nhỏ xíu. Cánh nhỏ mà xoải nhanh vun vút. Cặp mỏ chích bông bé tẹo bằng hai mảnh vỏ trấu chắp lại. Thế mà quý lắm đấy. Cặp mỏ tí hon ấy gắp sâu trên lá nhanh thoăn thoắt. Nó khéo biết moi những con sâu độc ác nằm bí mật trong những thân cây mảnh dẻ, ốm yếu.

Chích bông xinh đẹp chẳng những là bạn của trẻ em mà còn là bạn của bà con nông dân.

135. Buổi Sáng Mùa Hè Trong Thung Lũng
                                                                Hoàng Hữu Bội

Rừng núi còn chìm trong màn đêm. Trong bầu không khí đầy hơi ấm và lành lạnh, mọi người đang ngủ ngon giấc trong những chiếc chăn đơn. Bỗng có tiếng một con gà trống vỗ cánh phành phạch và cất tíêng gáy lanh lảnh ở đầu bản. Tiếp đó rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáy râm ran. mấy con gà rừng trên núi cũng thức dậy gáy te te. Trên mấy cây cao cạnh nhà, ve đua nhau kêu ra rả. Ngoài suối, tiếng chim cuốc vọng vào đều đều... Bản làng đã thức giấc. Đó đây, ánh lửa hồng bập bùng trên các bếp. Ngoài bờ ruộng đã bước chân người đi, tiếng nói chuyện rì rầm, tiếng gọi nhau í ới.
Tảng sáng, vòm trời cao xanh mênh mông. gió từ trên đỉnh núi tràn xuống thung lũng mát rượi. khoảng trời sau dãy núi phía đông ửng đỏ. Những tia nắng đầu tiên bắt chéo qua thung lũngt rải lên đỉnh núi phía tây những vệt sáng màu lá mạ tươi tắn... Ven rừng rải rác những cây lim trổ hoa vàng, những cây vải thiều đã đỏ ối những quả...
Nắng vàng lan nhanh xuống chân núi rồi rải vội lên đồng lúa. Bà con xã viên đã đổ ra đồng cấy lúa mùa, gặt chiêm. Trên những ruộng lúa chín vàng, bóng áo chàm và nón trắng nhấp nhô, tiếng nói cười nhộn nhịp vui vẻ.
Mặt trời nhô dần lên cao. Ánh nắng mỗi lúc một gay gắt. Dọc theo con dường mới đắp ,vượt qua chiếc cầu gỗ bắc qua con suối, từng tốp nam nữ thanh niên thoăn thoắt gánh lúa về sân phơi. Tiếng cười giòn tan vọng vào vách đá.

136. Cánh đồng lúa chín
 Trúc Mai

Ánh nắng ban mai trải xuống cánh đồng vàng óng, xua tan dần hơi lạnh muà đông. Lúa nặng trĩu bông, ngả đầu vào nhau, thoang thoảng hương thơm. Từng cơn gió nhẹ làm cả biển lúa vàng rung rinh như gợn sóng. Đàn chim gáy ở đâu bay về gù vang cánh đồng, như hoà nhịp với tiếng hát trên các thửa ruộng. Các tổ lao động đang thoăn thoắt đưa tay hái, xén ngang từng bụi lúa. Nón trắng nhấp nhô, mọi người dàn thành hàng ngang như một đoàn quân đang nhịp nhàng tiến bước.
Ngày mùa, cánh đồng lúa trông thật là đẹp mắt.

137. Mùa xuân đến
       Nguyễn Kiên

Hoa mận vừa tàn thì mùa xuân đến. Bầu trời ngày thêm xanh. Nắng vàng ngày càng rực rỡ. Vườn cây lại đâm chồi, nảy lộc. Rồi vườn cây ra hoa. Hoa bưởi nồng nàn. Hoa nhãn ngọt. Hoa cau thoảng qua. Vườn cây lại đầy tiếng chim và bóng chim bay nhảy. Những thím chích choè nhanh nhảu. Những chú khướu lắm điều. Những anh chào mào đỏm dáng. Những bác cu gáy trầm ngâm...
Chú chim sâu vui cùng vườn cây và các loài chim bạn. Nhưng trong trí nhớ thơ ngây của chú còn mãi mãi sáng ngời hình ảnh một cành hoa mận trắng, biết nở cuối đông để báo trước mùa xuân tới.

138. CHÚ CHUỒN CHUỒN NƯỚC

Ôi chao, chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao! Màu vàng trên lưng chú lấp lánh. Bốn chiếc cánh mỏng như giấy bóng. Cái đầu tròn và hai con mắt long lanh như thủy tinh. Thân chú nhỏ và thon vàng như màu vàng của nắng mùa thu. Chú đậu trên một cành lục bình ngả dài trên mặt hồ, bốn cánh khẽ rung rung như còn đang phân vân.

Rồi đột nhiên chú chuồn chuồn nước tung cánh bay vọt lên. Cái bóng chú nhỏ xíu lướt nhanh trên mặt hồ. Mặt hồ trải rộng mênh mông và lặng sóng. Chú bay lên, cao hơn và xa hơn. Dưới tầm cánh chú bây giờ là bờ ao với những khóm khoai nước rung rinh, là lũy tre xanh rì rào trong gió, là đàn trâu thong dong gặm cỏ... Còn trên tầng cao cánh chú là bầu trời xanh trong và cao vút.

 138.  Lòng Mẹ

Đêm đã khuya. Mẹ Thắng vẫn ngồi cặm cụi làm việc. Chiều nay, trời trở rét. Mẹ cố may cho xong tấm áo để ngày mai Thắng có thêm áo ấm đi học. Chốc chốc, Thắng trở mình, mẹ dừng mũi kim, đắp lại chăn cho Thắng ngủ ngon.
Nhìn khuôn mặt sáng sủa, bầu bĩnh của Thắng, mẹ thấy vui trong lòng. Tay mẹ đưa mũi kim nhanh hơn. Bên ngoài, tiếng gió bấc rào rào trong vườn chuối.

139. Ta yêu quê ta

Yêu từ bờ ruộng, lối mòn,
Đỏ tươi bông gạo, biếc rờn ngàn dâu.
Yêu con sông mặt sóng xao,
Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca.
Yêu hàng ớt đã ra hoa,
Đám dưa trổ nụ, đám cà trổ bông.
Yêu sao tiếng mẹ ru nồng,
Tiếng thoi lách cách bên nong dâu tằm.

 140. Mùa đông trên rẻo cao

Buổi sáng, sương muối phủ trắng, cành cây bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi dồi, thung lũng, bản làng chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất, tràn vào trong nhà, quấn lấy người đi đường. Gần trưa, mây mù tan, bầu trời sáng ra và cao hơn. Phong cảnh hiện ra rõ rệt. Trước bản, rặng đào đã trút hết lá. Trên những cành khẳng khiu đã lấm tấm lộc non và lơ thơ những cánh hoa đỏ thắm đầu mùa. Những cây thông già như ất chấp cả thời tiết khắc nghiệt . Trời càng rét, thông càng xanh. Lá thông vi vui gảy lên một điệu đàn bất tuyệt. Xen vào giữa những đám đá tai mèo, những nương đỗ nương mạch xanh um trông như những ô bàn cờ . Các bà, các chị lưng đeo gùi tấp nập đi làm nương. Những con bò béo mập bước đi thong thả . Chốc chốc một điệu hát Hmông lại vút lên trong trẻo.

141. BẢN EM

Bản em trên chóp núi
Sớm bồng bềnh trong mây
Sương rơi như mưa dội
Trưa mới thấy mặt trời

Cây Pơ-mu đầu dốc
Im như người lính canh
Ngựa tuần tra biên giới
Dừng đỉnh đèo hý vang

Nhìn xuống sâu thung lũng
Nắng như rót mật vàng...

142. Niềm vui của mèo con

Mèo con sắm tết chợ xa
Đêm đêm thấp thỏm, canh ba dậy rồi
Mèo đi sương lộp độp rơi
Nghêu ngao hát gọi mặt trời dậy mau
Mèo mua tặng mẹ vải màu
Mèo mua một rổ trầu câu tặng bà
Lá dong gạo nếp tặng cha
Tặng câu đối đỏ ắt là ông vui
Có quà cho đủ mọi người
Phần mình sực nhớ hết rồi tiền tiêu
Vậy mà mèo vẫn vui nhiều
Nghêu ngao hát múa đường chiều xuân sang

143. MÙA THẢO QUẢ
        Theo Ma Văn Kháng

Thảo quả trên rừng Đản Khao đã vào mùa .
Gió tây lướt thướt bay qua rừng , quyến hương thảo quả đi ,rải theo triền núi , đưa hương thảo quả ngọt lựng , thơm nồng vào những thôn xóm Chin San . Gió thơm . Cây cỏ thơm . Đất trời thơm . Người đi từ rừng thảo quả về , hương thơm đậm ủ ấp trong từng nếp áo, nếp khăn .
Thảo quả trên rừng Đản Khao đã chín nục. Chẳng có thứ quả nào hương thơm lại ngây ngất kì lạ đến như thế. Mới đầu xuân năm kia, những hạt thảo quả gieo trên đất rừng, qua một năm, đã lớn cao tới bụng người . Một năm sau nữa, từ một thân lẻ, thảo quả đâm thêm hai nhánh mới. Sự sinh sôi sao mà mạnh mẽ vậy. Thoáng cái, dưới bóng râm của rừng già, thảo quả lan toả nơi tầng rừng thấp, vươn ngọn, xoè lá, lấn chiếm không gian.
Sự sống cứ tiếp tục trong âm thầm, hoa thảo quả nảy dưới gốc cây kín đáo và lặng lẽ. Ngày qua, trong sương thu ẩm ướt và mưa rây bụi mùa đông, những chùm hoa khép miệng bắt đầu kết trái. Thảo quả chín dần. Dưới đáy rừng, tựa như đột ngột, bỗng rực lên những chùm thảo quả đỏ chon chót, như chứa lửa, chứa nắng. Rừng ngập hương thơm. Rừng sáng như có lửa hắt lên từ dưới đáy rừng .
Rừng say ngây và ấm nóng. Thảo quả như những đốm lửa hồng, ngày qua ngày lại thắp thêm nhiều ngọn mới, nhấp nháy vui mắt.

144. Qua cầu sông Đuống

Qua cầu sông Đuống - ban đêm 
Điện nhà máy Gỗ, máy Diêm sáng ngời 
Tưởng đâu sông Đuống ngủ rồi 
Mà câu quan họ ghẹo người vẫn sang 
Nhà cao ngó xuống sông vàng 
Công nhân mấy tốp chừng đang học bài 
Cửa vuông mở rộng khung trời 
Giữa đêm mà vẫn thấy đời sáng sao! 

                                                 Ngô Quân Miện

145. Anh về cùng mùa hoa

Rớt xuống trang thơ tôi Cánh hoa đào phớt đỏ Chiều Sơn La lặng gió, Tôi nghe hoa thì thầm Tôi nghe nụ nảy mầm, Từ kẽ tường nhà ngục. Trở trăn và khó nhọc Trong giá lạnh mùa đông. Cái hạt non anh trồng, Nở mùa đào Cộng sản Trái tim người Cách mạng Sẽ không héo bao giờ !! Gieo ý nhạc vần thơ CHo mai sau hát mãi.. Trái tim tôi .. đằm lại Giữa nhà tù Sơn La TÔ HIỆU ơi có phải ? Anh về cùng mùa hoa !  146. Vượt Sông Ngay đêm hôm ấy, chị Bưởi phải vượt sông Kinh Thầy chuyển công văn từ xã lên huyện. Hai bên bờ quãng sông này, giặc canh phòng rất cẩn mật. Trên sườn đê, chị Bưởi trườn như con thằn lằn xuống tới bờ sông. Trời càng về khuya càng rét. Chị Bưởi quấn chặt quần áo, công văn lên đầu rồi khẽ nhoài người ra sông. Có tiếng máy ca-nô rì rì đi tới. Chị nhẩm tính sẽ vượt sông trong mười phút và khi ca-nô tới thì chị đã thoát sang bờ bên kia rồi. Đến giữa sông, đột nhiên cả mặt sông sáng chói, một chiếc ca-nô lù lù lướt tới. Chị Bưởi bàng hoàng trong giây lát nhưng rồi lại trấn tĩnh được ngay. Một mảng bèo trôi đến, chị vơ lấy phủ lên mặt. Đèn pha rọi sáng hai bên bờ sông sục sạo. Chị Bưởi nổi lập lờ ngay cạnh ca-nô mà bọn giặc vẫn không biết gì hết. Một lát sau, ca-nô nổ máy chạy. chị Bưởi đã đàng hoàng đứng ở bờ bên kia rồi.                                                                        Theo Nguyễn Khải 147. Rừng phương Nam              Đoàn Giỏi Rừng cây im lặng quá. Một tiếng lá rơi lúc này cũng có thể khhiến người ta giật mình. Lạ quá, chim chóc chẳng con nào kêu. Hay vừa có tiếng chim ở một nơi nào xa lắm, vì không chú ý mà tôi không nghe thấy chăng? Gió bắt đầu rào rào theo với khối Mặt Trời tròn đang tuôn ánh sáng vàng rực xuống mặt đất. Một làn hơi đất nhè nhẹ toả lên, phủ mờ những cây cúc áo, rồi tan dần theo hơi ấm mặt trời. Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần dần biến đi. Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đưa mùi hương ngọt lan xa, phẳng phất khắp rừng.Mấy con kì nhông đang nằm phơi lưng trên gốc cây mục. Sắc da lưng của chúng luôn luôn biến đổi từ xanh hoá vàng, từ vàng hoá đỏ, từ đỏ hoá tím xanh… Con Luốc động đậy cánh mũi, rón rén bò tới. Nghe động tiếng chân của con chó săn nguy hiểm, những con vật thuộc loài bò sát có bốn chân kia liền quét chiếc duôi dài chạy tứ tán, con núp chỗ gốc cây thì biến thành màu xám vỏ cây, con đeo trên tán lá ngái thì biến ra màu xanh lá ngái.

148.  Buổi sáng ở Hòn Gai

Hòn Gai vào những buổi sáng sớm thật là nhộn nhịp. Khi tiếng còi tầm vừa cất lên, những chiếc xe bò tót cao to chở thợ lò lên tầng, vào lò, tiếng còi bíp bíp inh ỏi, những người thỡ điện, thợ cơ khí, thợ sàng rửa vội vã tới xưởng thay ca, các chị mậu dịch viên mở cửa các quầy hàng, các em nhỏ khăn quàng đỏ bay trên vai kéo tới lớp.
Dọc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, những đoàn thuyền đánh cá rẽ màn sương bạc nối đuôi nhau cập bến, những cánh buồm ướt át như cánh chim trong mưa. lưới mui bằng. giã đôi mui cong. khu Bốn buồm chữ nhật.
Vạn Ninh buồm cánh én. nào cũng tôm cá đầy khoang. Người ta khiêng từng sọt cá nặng tươi roi rói lên chợ.
Hòn Gai buổi sáng la liệt tôm cá. Những con khoẻ, vớt hàng giờ vẫn giẫy đành đạch, vảy xám hoa đen lốm đốm. Những con
mình dẹt như hình con chim lúc sải cánh bay, thịt ngon vào loại nhất nhì. Những con cá nhụ béo núc, trắng lốp, bóng mượt như được quét một lớp mỡ ngoài vậy. Những con tròn, thịt căng lên từng ngấn như cổ tay của trẻ lên ba, da xanh ánh, hàng chân choi choi như muốn bơi.

                                                                                 Theo Thi Sảnh

149. MẸ 

Con bị thương nằm lại một mùa mưa 
Nhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽ 
Nhà yên ắng tiếng chân đi rất nhẹ 
Gió từng hồi trên mái lá ùa qua 

Nhớ hàng cây che bóng kín sau nhà 
Trái chín rụng suốt mùa thu lộp độp 
Những dãy bưởi sai, những hàng khế ngọt 
Nhãn đầu mùa chim đến bói lao xao 

Con xót lòng mẹ hái trái bưởi đào 
Con nhạt miệng có canh tôm nấu khế 
Khoai nướng ngô bung ngọt lòng đến thế 
Mỗi ban mai tỏa khói ấm trong nhà 

150. CHIẾC VÕNG CỦA BỐ 

Hôm ở chiến trường về 
Bố mua em chiếc võng 
Võng xanh màu lá cây 
Rập rờn như cánh sóng 

Em nằm trên chiếc võng 
Êm như tay bố nâng 
Đung đưa chiếc võng kể 
Chuyện đêm Bố vượt rừng 

Em thấy cả trời sao 
Xuyên qua từng kẽ lá 
Em thấy cơn mưa rào 
Ướt tiếng cười của Bố 

Trăng treo ngoài cửa sổ 
Có phải trăng Trường Sơn 
Võng mang hơi ấm Bố 
Ru đời em lớn khôn.